De Kaart En Het Gebied (8 page)

Verheerlijkt snoof Olga langdurig de geur van de drank op voordat ze haar lippen erin doopte, ze paste zich wonderwel aan Frankrijk aan, het viel moeilijk te geloven dat ze haar kindertijd in een goedkope huurflat in een voorstad van Moskou had doorgebracht.

'Hoe komt het dat de nieuwe koks,' vroeg ze na een eerste slok, 'ik bedoel de spraakmakende koks, bijna allemaal homoseksuelen zijn?'

'Haaa!' Anthony rekte zich wellustig uit op zijn stoel en liet een verrukte blik door de zaal van zijn restaurant gaan. 'Dat, schatje, is
het
grote geheim, omdat homoseksuelen altijd
dol
zijn geweest op koken, van meet af aan, maar
niemand
zei het, absoluut
nie-mand.
Wat sterk heeft meegespeeld, zijn denk ik de drie sterren van Frank Pichon. Dat een transseksuele kok drie sterren in de Michelingids kon krijgen, dat was echt een sterk signaal...!' Hij nam een slok, leek weg te zinken in het verleden. 'Plus natuurlijk,' hernam hij uitzonderlijk geanimeerd, 'de gebeurtenis die alles aan het rollen heeft gebracht, de atoombom, namelijk de coming-out van Jean-Pierre Pernaut!'

'Ja, de coming-out van Jean-Pierre Pernaut, dat was monsterlijk...' beaamde Georges met tegenzin. 'Maar weet je, To-ny...' vervolgde hij op sissende, geprikkelde toon, 'eigenlijk was het niet de samenleving die de homoseksuele koks niet wilde accepteren, het waren de homo's die zichzelf niet wilden accepteren als kok. Neem ons nu, wij hebben geen bespreking gehad in
Têtu,
nee hoor, het was
Le Parisien
die het restaurant als eerste heeft besproken. In het traditionele gay-milieu vonden ze dat koken als serieuze bezigheid niet genoeg glamour had. Ze vonden het
burrie,
ja,
burrie,
precies!'Jed had ineens de intuïtie dat de klaarblijkelijke rancune van Georges ook Anthony's ontluikende vetrollen betrof, dat hij begon terug te verlangen naar een duister preculinair verleden van
leer en kettingen
, kortom dat ze beter van gespreksonderwerp konden veranderen. Hij haakte dus handig in op de coming-out van Jean-Pierre

Pernaut, een vanzelfsprekend, reusachtig onderwerp, zelf was hij er als televisiekijker ook diep door getroffen, diens 'Ja, het klopt, ik hou van David' live voor de camera's van France 2 zou volgens hem een van de televisiehoogtepunten van de jaren 2010 blijven, een stelling waar de andere aanwezigen zich snel in konden vinden, en Anthony schonk nog een rondje bas-ar-magnac in. 'Ik definieer mezelf in de eerste plaats als tv-kijker!' riep Jed in een vlaag van symbiosedrang, die hem een verbaasde blik van Olga opleverde.

Een maand later kwam Marylin het kantoor binnen, met haar karbies nog zwaarder en voller dan gewoonlijk. Nadat ze tot drie keer toe haar neus had gesnoten, legde ze een dikke map voor Jed neer, bijeengehouden met elastieken.

'Dat is de pers...' verduidelijkte ze toen hij niet reageerde.

Hij keek met een lege blik naar de kartonnen map, zonder hem open te maken. 'En?' vroeg hij.

'Kan niet beter. We hebben ze allemaal.' Dat leek haar niet bijzonder verheugd te stemmen. Onder haar snipverkouden buitenkant was die kleine vrouw een vechter, een specialiste in
commandoacties
: waar zij op kickte was de bal aan het rollen brengen, het eerste grote artikel binnenhalen; daarna, als alles vanzelf begon te lopen, verzonk ze weer in haar misselijkmakende apathie. Ze praatte steeds zachter, en Jed kon haar amper meer horen toen ze eraan toevoegde: 'Alleen Pépita Bourguignon heeft niets gedaan.'

.

'Goed...' besloot ze droevig, 'het was een genoegen om met u te werken.'

'Zien we elkaar niet meer?'

'Als u me nodig hebt wel, natuurlijk. U hebt mijn mobiel.'

En ze nam afscheid, op weg naar een onzeker lot-je had eigenlijk de indruk dat ze direct weer in bed zou kruipen met een pot kruidenthee. Toen ze de deur uit liep draaide ze zich nog een laatste keer om en zei met matte stem: 'Ik geloof dat dit een van de grootste successen van mijn leven was.'

Inderdaad was de kritiek, zoals Jed ontdekte toen hij de map doorbladerde, uitzonderlijk eensgezind in haar lof. Ondanks de ijver die journalisten aan de dag leggen om ontkiemende modes op te sporen en in kaart te brengen, zo niet zelf te creëren, kan het in onze moderne samenleving gebeuren dat bepaalde modes zich op een anarchistische, wilde manier ontwikkelen en tot bloei komen voordat ze zijn benoemd - dat gebeurt om precies te zijn zelfs steeds vaker sinds de massale verspreiding van internet en de daarmee gepaard gaande ondergang van de geschreven media. Het toenemende succes van kookcursussen, overal in Frankrijk; de recente verschijning van plaatselijke wedstrijden ter bekroning van nieuwe creaties op het gebied van kaas of vleeswaren; de massale, onontkoombare opmars van het wandelen, en zelfs de coming-out van Jean-Pierre Pernaut, het wees allemaal in de richting van een nieuw sociologisch gegeven: in feite voor het eerst sinds Jean-Jacques Rousseau was het platteland in Frankrijk weer
trendy
geworden. Van dat feit leek de Franse samenleving, middels haar voornaamste dagbladen en tijdschriften, zich in de eerste weken na de vernissage van Jeds tentoonstelling met een schok bewust te worden. En de Michelinkaart, het onopgemerkte gebruiksvoorwerp bij uitstek, groeide in diezelfde weken uit tot de bevoorrechte drager van een inwijding in wat
Libération
zonder blikken of blozen de 'magie van het landleven' zou noemen.

.

Het kantoor van Patrick Forestier, waarvan de ramen uitzicht boden op de Are de Triomphe, was ingenieus modulair: door een paar elementen te verplaatsen kon je er een bespreking, een projectie of een brunch organiseren, dat alles in een toch beperkte ruimte van zeventig vierkante meter; met een magnetron konden er maaltijden worden opgewarmd, en je kon er ook slapen. Om Jed te ontvangen had Forestier gekozen voor de optie 'werkontbijt': op een salontafel stonden vruchtensappen, croissants en koffie klaar.

Hij begroette hem met een weids gebaar van zijn armen; hij straalde, en dat was nog een understatement. 'Ik wist het... Ik heb het altijd geweten!' riep hij, wat volgens Olga, die Jed voor de ontmoeting had gebrieft, op zijn zachtst gezegd overdreven was. 'Maar nu... moeten we het afmaken!' (hij maakte een snelle beweging met zijn rechterbeen en zijn linkerarm om, zoals Jed onmiddellijk begreep, een schot op doel te verbeelden). 'Gaat u zitten...' Ze namen plaats op de canapés die om de salontafel heen stonden; Jed schonk een kop koffie voor zichzelf in. '
We are a team
,' voegde Forestier er zonder echte noodzaak aan toe.

'Onze verkoop van landkaarten is de afgelopen maand met zeventien procent gestegen,' ging hij verder. 'We zouden, en anderen zouden dat doen, de prijzen een zetje kunnen geven; maar dat doen we niet.'

Hij liet hem op zijn gemak de verheven zienswijze smaken die aan die commerciële beslissing ten grondslag lag en vervolgde: 'Het frappantste is dat er zelfs kopers voor de oude Michelinkaarten zijn, we hebben biedingen op internet gevolgd. En een paar weken geleden verpulpten we die oude kaarten nog gewoon...' voegde hij er somber aan toe. 'We hebben een patrimonium laten verbrokkelen waarvan niemand in het bedrijf de waarde vermoedde... tot uw prachtige foto's.' Hij leek te verzinken in een bekommerd gepeins over dat jammerlijk vergooide geld, misschien wel over kapitaalvernietiging in het algemeen, maar hij herstelde zich. 'Wat betreft uw...' (hij zocht naar het passende woord), 'wat betreft uw
werken,
ik zou zeggen: de beuk erin!' Hij ging met een ruk rechtop zitten op zijn canapé, even dacht Jed dat hij met beide voeten tegelijk op de salontafel zou springen om als Tarzan met zijn vuisten op zijn borst te slaan; hij knipperde met zijn ogen om het visioen te verjagen.

'Ik heb een lang gesprek met juffrouw Sheremoyova gehad, met wie u geloof ik...' (hij zocht opnieuw naar zijn woorden, dat heb je met alumni van de École Polytechnique, ze zijn wat goedkoper in de aanschaf dan die van de Fcole Normale Supérieure, maar ze moeten langer naar hun woorden zoeken; uiteindelijk merkte hij dat wat hij wou zeggen niet ter zake deed). 'Enfin, we zijn tot de conclusie gekomen dat rechtstreekse exploitatie via onze kanalen ondenkbaar is. Wij mogen absoluut niet de indruk wekken dat we uw artistieke onafhankelijkheid in gevaar brengen. Ik geloof,' vervolgde hij aarzelend, 'dat de handel in kunstwerken gewoonlijk plaatsvindt via
galeries.'

'Ik heb geen galeriehouder.'

'Dat meende ik te hebben begrepen. Daarom heb ik de volgende constructie in gedachten. Wij zouden een internetsite kunnen bekostigen waarop u uw werk presenteert en rechtstreeks te koop aanbiedt. Natuurlijk zou de site op uw naam staan, Michelin zou nergens worden genoemd. Ik geloof dat u beter zelf toezicht kunt houden op het maken van de afdrukken. Wel kunnen wij zonder enig bezwaar de logistiek en verzending op ons nemen.'

'Dat vind ik goed.'

'Fantastisch, fantastisch. Dit keer zitten we geloof ik echt in een win-winsituatie!' riep hij enthousiast uit. 'Ik heb het allemaal vastgelegd in een contractvoorstel, dat u uiteraard mag bestuderen.'

.

Jed ging naar buiten, een lange, lichte gang in, met een glazen wand die in de verte uitzicht bood op het poortgebouw van La Défense, de lucht was van een schitterende, haast kunstmatig lijkende winterse blauwtint; ftalocyanineblauw, dacht Jed vluchtig. Hij liep langzaam en aarzelend verder, alsof hij zich door een wattige materie bewoog; hij wist dat hij op een keerpunt in zijn leven was beland. De deur van Olga's kantoor stond open; ze glimlachte naar hem.

'Nou. Precies zoals je had gezegd,' vatte hij samen.

Jed was zuiver literair en kunstzinnig geschoold, hij was nooit in de gelegenheid geweest om na te denken over het kapitalistische raadsel bij uitstek: dat van de
prijsvorming.
Als papier had hij Hahnemühle Canvas Fine Art gekozen, dat een voortreffelijke kleurverzadiging en een erg goede kleurvastheid had. Maar de afstemming van de kleuren was met dat papier moeilijk goed te krijgen en erg onstabiel, de Epson-driver was ondeugdelijk, dus hij besloot zich te beperken tot twintig afdrukken per foto. Een afdruk kostte hem ongeveer dertig euro, hij besloot ze voor tweehonderd euro aan te bieden op de site.

Toen hij de eerste foto online zette, een uitsnede van de streek rond Hazebrouck, was de serie in minder dan drie uur uitverkocht. De prijs was kennelijk te laag. Door een beetje te experimenteren kwam hij na verloop van een paar weken uit op ongeveer tweeduizend euro voor een formaat van 40 x 60. Ziezo, dat was het dan: hij kende zijn
marktwaarde.

De lente brak aan in de Parijse regio, en zonder ernaar te hebben gestreefd, koerste hij op een comfortabele welstand af. In april stelden ze verbaasd vast dat zijn maandinkomen dat van Olga had ingehaald. Dat jaar vielen de feestdagen in mei bijzonder gunstig als je ze combineerde met een snipperdag: 1 mei viel op een donderdag, 8 mei ook - en daarna was er zoals gewoonlijk Hemelvaart, met tot besluit het lange Pinksterweekend. De nieuwe FrenchTouch-catalogus was net uit. Olga had de eindredactie gevoerd, dat wil zeggen de teksten van de hoteliers hier en daar gecorrigeerd en vooral de foto's uitgekozen, of opnieuw laten maken als de opgestuurde foto's haar niet aantrekkelijk genoeg leken.

De avond viel over de Jardin du Luxembourg, ze hadden het zich gemakkelijk gemaakt op het balkon en de temperatuur was mild; de laatste kinderkreten verstomden in de verte, het hek zou zo dicht gaan voor de nacht. Van Frankrijk kende Olga eigenlijk alleen Parijs, bedacht Jed terwijl hij de French Touch-gids doorbladerde; en hijzelf eerlijk gezegd niet veel meer. In het boek leek Frankrijk een toverland, een mozaïek van prachtige streken vol
chateaux
en
manoirs,
met een verbluffende variatie, maar waar het overal
goed toeven
was.

'Heb je geen zin om een weekend weg te gaan?' stelde hij voor, terwijl hij het boek weer neerlegde. 'Naar een van de hotels die in je gids worden beschreven...'

'Ja, goed idee.' Ze dacht een paar seconden na. 'Maar dan incognito. Zonder te zeggen dat ik bij Michelin werk.'

Zelfs dan, dacht Jed, konden ze van de hoteliers nog een voorkeursbehandeling verwachten: jong en rijk stadskoppel zonder kinderen, esthetisch bijzonder decoratief, nog in de eerste fase van hun liefde - en dus maar al te snel geneigd om enthousiast te zijn over alles, in de hoop daarmee een voorraad
mooie herinneringen
te kunnen opbouwen waarop ze konden teren bij het ingaan van de moeilijke jaren en waarmee ze misschien zelfs een
relatiecrisis
te boven konden komen: ze waren voor elke horecaprofessional het archetype van de ideale klanten.

.

'Waar zou je eerst naartoe willen?'

Toen hij erover nadacht merkte Jed dat die vraag helemaal niet zo makkelijk te beantwoorden was. Voor zover hij wist hadden veel streken het nodige te bieden. Misschien was het wel echt waar, dacht hij, dat Frankrijk een prachtig land was - in elk geval vanuit het oogpunt van een toerist.

'We beginnen met het Centraal Massief,' hakte hij ten slotte de knoop door. 'Voor jou is dat perfect. Misschien is het wel niet het mooiste stuk, maar ik denk dat het heel Frans is; ik bedoel, dat er buiten Frankrijk niets is dat erop lijkt.'

Olga bladerde op haar beurt door de catalogus; ze wees een hotel aan. Jed fronste zijn wenkbrauwen. 'De luiken zijn slecht gekozen... Op grijs steen zou ik bruine of rode luiken hebben genomen, desnoods groene, maar zeker geen blauwe.' Hij verdiepte zich in de presentatietekst, met groeiende verbijstering. 'Wat is dit voor wartaal? "In het hart van een Cantal vermengd met zuidelijkheid, waar traditie rijmt op relaxatie en vrijheid op respect..." Vrijheid en respect, dat rijmt niet eens!'

Olga nam het boek uit zijn handen en begon te lezen. 'Ah, ik begrijp het al...! "Martine en Omar laten u de authenticiteit van gerechten en wijnen ontdekken", ze is met een Arabier getrouwd, vandaar dat respect.'